NATURE(SEMULAJADI /
BAKAT) VS NURTURE (PENDIDIKAN/ PEMUPUKAN /PERSEKITARAN)
PENGENALAN
Bakat
dan Pendidikan adalah unsur dalam elemen penting seseorang manusia. Sedar atau
tidak kedua-dua saling melengkapi, cuma yang membezakan adalah yang mana lebih
menonjol. Kalau kita lihat kepada aspek penting dalam Pendekatan Kewujudan ada
menyatakan menerima reality bahawa manusia sebenarnya tidak static sebaliknya
sentiasa muncul, menjadi dan mencipta kendirinya.
Pendekatan ini mengesyorkan agar manusia sedar terhadap
kendirinya serta mampu membuat keputusan sendiri. Manusia hanya perlu menilai
kepentingan pendidikan dan bakat mereka untuk membantu kelancaran kehidupan
mereka.Pelbagai cara digunakan untuk membantu klien untuk mengenalpasti
kelebihan mereka melalui proses kaunseling. Menurut Shetzer dan Stone ( 1980)
menjelaskan bahawa proses kaunseling adalah sesuatu proses pembelajaran yang
dijalankan untuk menolong seseorang dengan individunya yang memerlukan bantuan
untuk mengenali alam sekitarnya dengan lebih jelas dan terang. Melalui
pembelajaran inilah seseorang itu mempelajari keadaan dirinya secara mendalam.
Malahan
dalam Teori Pemusatan Insan menurut Suradi Salim (1996) berpendapat sifat
manusia mempunyai sifat-sifat positif dan mempunyai keinginan untuk
berfungsi penuh, iaitu hidup dengan
seberapa berkesan yang boleh. Jika seseorang itu dibenarkan untuk berkembang
dengan bebas, dia akan berkembang dengan sempurna dan akan menjadi individu
yang positif dan berjaya. Pandangan seseorang tentang dirinya dalam konteks
persekitarannya menentukan tingkahlakunya dan kepuasan peribadinya. Jika
diberikan atau disediakan dengan persekitaran yang menggalakkan, manusia akan
berkembang dengan yakin kea rah nirwana kendiri dan menjadi apa sahaja yang
diinginkan.
BAKAT SEMULAJADI (NATURE)
Menurut
kamus dewan (1994), bakat merupakan kebolehan semulajadi atau orang yang
mempunyai kebolehan semulajadi.Perkembangan dalam satu bidang akan mempergaruhi
perkembangan dalam bidang yang lain. Umpamanya , perkembangan aspek komunikasi
yanng optimum akan mempertingkatkan kemahiran sosial si anak. Ini kemudiannya
akan mempengaruhi kemahiran inteleknya , meningkatkan daya kreatif dan
menonjolkan bakat semulajadi yang diwarisi dari ibu bapa atau nenek moyangnya.
Faktor
-faktor yang mempengaruhi perkembangan dan tingkah laku seseorang kanak -kanak
itu bolehlah dibahagikan kepada dua , iaitu faktor persekitaran luar dan faktor
dalam diri si anak itu sendiri. Persekitaran luar merangkumi suasana di mana si
anak diasuh dan berkait rapat dengan faktor -faktor seperti taraf sosioekonomi
, budaya serta hubungan dengan adik -beradik serta kawan -kawan di
sekelilingnya , peralatan di rumah atau di sekolah dan media massa. Faktor
dalam diri sendiri termasuklah taraf kesihatan , taraf pemakanan pengamatan
atau persepsinya terhadap dunia luar , pengamatan terhadap diri sendiri (sama
ada dia berasa rendah diri atau sebaliknya ) , dan ciri -ciri serta bakat
semula jadinya yang sedikit sebanyak terdapat dalam baka yang diwarisinya .
Setiap komponen yang memain peranan dalam
mempengaruhi perkembangan dan tingkah laku seseorang kanak -kanak itu perlu
difahami oleh ibu bapa. Mereka perlulah bijak mengenal pasti ciri -ciri
kekuatan yang ada pada anak mereka di samping menumpukan perhatian pada
sebarang kelemahan yang ada pada seseorang kanak -kanak itu boleh diatasi atau
sekurang -kurangnya diperbaiki dengan menggunakan strategi -strategi tertentu.
Kekuatan atau bakat yang dikenal pasti boleh
dipupuk dan dipertingkatkan lagi dengan memberi galakan serta peluang untuk si
anak itu meningkatkan potensinya . Setiap pemgalaman yang memberinya kepuasan
dan kejayaan akan menambahkan lagi perasaan yakin pada diri sendiri dan ini
pula akan memberinya lebih kekuatan untuk berhadapan dengan cabaran -cabaran
baru yang bakal menguji daya inteleknya . Keupayaan intelek (intellectual
capacity ) seseorang itu adalah kurniaan Allah s.w.t yang tiada siapa boleh
memahami.
Amalan, sikap serta nilai-nilai yang ada pada ibu
bapa banyak dipengaruhi oleh orang tua mereka sendiri. Mereka harus memikirkan
sama ada ciri-ciri ini sesuai dengan keadaan, masa dan juga sifat-sifat yang
terdapat pada anak mereka. Umpamanya, mendisiplinkan anak dengan cara merotan
mempunyai kesan yang negetif terhadap anak itu. Sebaliknya, banyak kaedah
positif lain yang boleh meningkatkan daya pemikiran dan kematangan sosial
sianak. Caragayanya keibubapaan sudah semestinyalah sedikit sebanyak akan
mempengaruhi seseorang anak apabila dewasa dan seterusnya menjadi ibu atau bapa
pula. Kajian menunjukkan bahawa ramai ibu bapa yang sewaktu kecilnya menjadi
mangsa penganiayaan orang tua mereka cenderung untuk menganiayai anak-anak
mereka sendiri.
Keperluan dan citarasa seorang kanak-kanak berubah
dari semasa ke semasa. Umpamanya, jenis makanan yang digemarinya akan
berubah-ubah mengikut seleranya. Corak pakaian, permainan dan cara
berkomunikasi dengannya juga perlu diubahsuai mengikut kematangan fikirannya.
Tingkah lakunya sering berubah-ubah.Tabiat yang dianggap lazim pada satu
peringkat usia mungkin tidak manis atau tidak lagi sesuai apabila umur
meningkat. Umpamanya, tabiat menghisap jari biasanya akan hilang dengan
sendirinya bagi kebanyakan kanak-kanak tetapi jika ia berterusan sehingga usia
enam tahun keatas, ini mungkin ada kaitannya dengan suasana yang kurang selesa
baginya. Ibu bapa boleh menolong mengikis tabiat anak yang kurang manis jika
mereka mengetahui asas kelakuan yang ditunjukkan serta kaedah modifikasi
tingkahlaku.
PENDIDIKAN / PEMUPUKAN ( NURTURE)
Pendidikan mempunyai impak yang besar ke
atas pelbagai peluang kehidupan manusia untuk memperolehi dan mengekalkan
kualiti kehidupan. Pendidikan
boleh menjelaskan keupayaan seseorang individu dalam mengurus hidup yang
berkualiti kerana faktor ekonomi dan sosial bergantung kepada pendidikan yang diterima.
Pendidikan berkualiti sangat efektif bagi
menentang kemiskinan, membina demokrasi, dan membentuk masyarakat yang
sejahtera. Ia juga memberi kuasa kepada individu, memberi mereka suara,
mendedahkan potensi mereka, menunjukkan jalan ke arah penyempurnaan diri, serta
meluaskan pandangan dan pemikiran individu kepada dunia tanpa sempadan. Melalui
pendidikan, individu
berupaya membina keyakinan diri untuk berhadapan dengan dunianya, menikmati
kemudahan yang ada dipersekitarannya, serta memahami diri sendiri. Pendidikan bertindak
sebagai pemangkin kesejahteraan hidup dengan cara memimpin individu ke arah
sumber-sumber ekonomi yang mantap, keupayaan kawalan diri, dan kestabilan
hubungan sosial.
Pendidikan yang berkualiti ini adalah satu
konsep yang dinamik, berubah, dan berkembang mengikut masa serta berubah dalam
konteks sosial, ekonomi, dan persekitaran setempat. Kualiti hidup merupakan
satu darjah kesejahteraan yang dirasai atau dinikmati oleh individu atau
sekumpulan manusia (Ross dan Willigen, 1997) . Kualiti hidup boleh
dilihat daripada pelbagai perspektif, serta dapat didefinisikan dalam pelbagai
cara. Namun demikian, ia tidak boleh diukur secara langsung kerana
kualiti hidup bukanlah satu konsep yang konkrit. Kualiti hidup sangat
tepat dilihat sebagai konsep yang tersusun untuk membentuk polisi dan tindakan
bagi meningkatkan taraf kehidupan manusia. Menurut
Schalock (1996), kualiti hidup manusia boleh dibahagikan kepada lapan prinsip
utama iaitu kesejahteraan emosi, hubungan interpersonal, kesejahteraan
perkakasan, perkembangan personal, kesejahteraan fizikal, pembuatan keputusan,
hubungan sosial, dan hak. Untuk membina sebuah kehidupan yang berkualiti,
peranan pendidikan
amat penting. Ross dan Wu (1996) melaporkan bahawa pendidikan mempunyai impak
yang besar ke atas pelbagai peluang kehidupan manusia untuk memperolehi dan
mengekalkan kualiti kehidupan.
Pendidikan adalah kunci utama 'pengeluaran' atau 'hasil'
kehidupan. Pelaburan dalam pendidikan yang bermula daripada peringkat prasekolah hingga ke
peringkat pendidikan
tertinggi mampu memperbaiki dan meningkatkan kualiti hidup seseorang.
Justeru itu, penyediaan individu sebagai tenaga kerja merupakan agenda
utama pendidikan.
Hal ini kerana, pendidikan
boleh menjelaskan keupayaan seseorang individu dalam mengurus hidup yang
berkualiti kerana faktor ekonomi dan sosial bergantung kepada pendidikan yang diterima
(Ross dan Wu, 1996). Lemah dalam pendidikan akan mendorong individu untuk hidup dalam kemiskinan
(Preston dan Elo, 1996) berbanding dengan individu yang mempunyai kemahiran
literasi yang tinggi dalam pendidikan
(Lucas, 1972).
Pelajar dari keluarga yang
berpendapatan yang rendah didapati lebih cenderung untuk gagal atau bermasalah
di sekolah berbanding dengan pelajar yang datang dari keluarga yang
berpendapatan tinggi atau baik. Pelajar ini juga cenderung untuk terlibat
dalam tingkahlaku devian serta mempamerkan kualiti hidup yang rendah (Preston
dan Elo, 1996). Jelasnya, pendidikan
berupaya mempengaruhi kualiti hidup. Hal ini terbukti apabila diselidiki
daripada keputusan peperiksaan pelajar, pengukuran kognitif pelajar, serta
pasaran buruh selepas tamat persekolahan (James dan Beckett, 2000; House,
Lepkowski, Kinney, Mero, Kessler, dan Herzog, 1994). Pendidikan berkualiti sangat efektif
bagi menentang kemiskinan, membina demokrasi, dan membentuk masyarakat yang
sejahtera (Preston dan Elo, 1996). Pendidikan yang berkualiti juga memberi kuasa kepada individu,
memberi mereka suara, mendedahkan potensi mereka, menunjukkan jalan ke arah
penyempurnaan diri, serta meluaskan pandangan dan pemikiran individu kepada
dunia tanpa sempadan (Tribus, 1992).
Pendidikan yang berkualiti merupakan suatu konsep yang
dinamik, berubah, dan berkembang mengikut masa serta berubah dalam konteks
sosial, ekonomi, dan persekitaran setempat. Pendidikan berkualiti menggunakan pendekatan
kemahiran-hidup dalam pendidikan
dan memasukkan kemahiran lain dalam mengorentasikan pendidikan untuk memperolehi keseimbangan.
Mempelajari pelbagai kemahiran akan menyediakan individu untuk lebih berjaya
dalam kehidupan di rumah, komuniti, serta di tempat kerja. Manusia,
sebaik-baiknya menggunakan multi-kemahiran ketika melaksanakan aktiviti harian;
berhubung dengan ahli keluarga dan masyarakat; serta bertindak sebagai
individu, ahli dalam sesuatu kumpulan, dan pekerja sesebuah organisasi.
Dengan adanya pendekatan kemahiran-hidup dalam pendidikan, para pelajar lebih peka kepada
perkembangan ilmu, mengguna dan mempraktikkan pelbagai jenis kemahiran sesuai
dengan tuntutan persekitaran pembelajaran tersebut. Memiliki dan
mempraktikkan kemahiran dengan betul sangat penting untuk menyesuaikan diri
dengan persekitaran semasa. Justeru itu, individu memerlukan kemahiran
dalam setiap empat ruang pendidikan
iaitu belajar untuk mengetahui, belajar untuk melakukan, belajar untuk hidup
bersama orang lain, dan belajar untuk menjadi seseorang. Selain itu,
setiap individu juga memerlukan kemahiran kognitif, tumpuan, pengurusan- diri,
dan sosial. Kemahiran hidup membolehkan individu untuk menghubungkan apa
yang mereka ketahui dan lakukan sekarang dengan apa yang boleh mereka ketahui
dan lakukan dimasa hadapan (McLeod dan Shanahan, 1996).
KONSEP SEMULAJADI/ BAKAT DAN
PENDIDIKAN/ PEMUPUKAN (NATURE VS NURTURE)
Konsep
ini juga sebenarnya boleh dianggap sebagai.Keadilan Pendidikan dan Kepelbagaian
Kecerdasan Manusia Bidang pendidikan merupakan tulang belakang dalam menentukan
keutuhan sesebuah tamadun manusia. Pendidikan yang adil dapat memberi jaminan
kepada kejayaan dalam sesuatu sistem pendidikan. Pada tahun 1983, Howard
Gardner dari Harvard University, Amerika Syarikat telah mengutarakan suatu konsep
yang berteraskan kepada ‘pendidikan yang adil’ melalui teorinya yang dikenali
sebagai teori Kecerdasan Pelbagai (Theory of Multiple Intelligences). Teori ini
menghampiri konsep pendidikan Rasulullah s.a.w. yang menghargai perbezaan
individu. Menurut teori ini, setiap individu memiliki lapan
jenis
kecerdasan iaitu kecerdasan verbal-linguistik, logikal-matematikal,
visual-ruang, muzikal, kinestetik, naturalistik, interpersonal dan
intrapersonal.
Gardner
(2005) juga membuat satu spekulasi tentang wujudnya kecerdasan yang kesembilan
iaitu ‘existential intelligence’ yang beliau gelarkan sebagai ‘intelligence of
big questions’. Malahan beliau sendiri tidak menghalang sesiapa yang ingin
menambah sebarang kecerdasan lain yang dirasakan sesuai seperti kecerdasan
emosi dan spiritual.
Sehubungan itu, Teori Kecerdasan Pelbagai ini
mempunyai beberapa kelebihan yang tertentu. Antara kelebihan yang boleh dikenal
pasti ialah; (i) membantu pelajar memahami kemampuan (kecerdasan) mereka
sendiri dan kemampuan orang-orang di sekeliling mereka, (ii) memberi tunjuk
ajar kepada pelajar-pelajar tentang menggunakan sepenuhnya kekuatan
(kecerdasan) dalam diri mereka dan membaiki kelemahan diri mereka, (iii) membina
keyakinan diri pelajar, dan (iv) menyediakan untuk pelajar satu pembelajaran
yang sukar dilupakan dan dengan itu juga membantu pelajar untuk belajar dengan
lebih baik. Dengan menghargai kekuatan dan kecerdasan yang dimiliki oleh
individu tertentu, teori ini jelasnya menuntut setiap individu pelajar diberi
peluang untuk berjaya dalam bidangnya yang tertentu.
Menurut
Gardner (1991), pendidikan yang berasaskan kepelbagaian kecerdasan lebih
berkesan berbanding pendidikan yang menekankan kepada dua kecerdasan asas iaitu
kecerdasan verbal-linguistik dan kecerdasan logik-matematik, yang secara
langsung atau tidak langsung telah lama ditekankan secara meluas di semua negara.
Perkara ini berlaku disebabkan pendidikan yang berasaskan kepelbagaian
kecerdasan boleh mengembangkan lagi bakat dan potensi pelajar. Jika selama ini
kita hanya mementingkan kefahaman tentang teori tersebut di dalam dewan-dewan
kuliah untuk tujuan peperiksaan semata-mata, maka kini telah sampai masanya
kita beralih kepada aspek pelaksanaannya pula. Kalau di Barat telah ada projek
yang mengaplikasikan teori ini atas sekolah-sekolah tertentu, maka kita di
Malaysia juga perlu mengadakan satu bentuk pengaplikasian yang sama dalam
konteks negara kita. Sejumlah dana yang mencukupi diperlukan untuk membiayai
projek ini dari semua segi bermula daripada pembiayaan tenaga pakar,
penggubalan kurikulum, prasarana, pelajar, guru dan sebagainya. Walaupun
belanja yang diperlukan adalah besar, namun kejayaan projek ini berpotensi
menghasilkan insan yang berkualiti tinggi yang dapat menyumbang kepada
pembangunan negara.
Sarjana-sarjana
Islam menekankan bahawa sarjana-sarjana Barat bukanlah semuanya ‘pengasas
sebenar’ sesuatu konsep atau teori yang ada pada hari ini. Seyyid Hossein Nasr
(1994, dalam Rohana Kamaruddin, Kamisah Osman & Tajul Ariffin (2005)
menyatakan bahawa sebenarnya dunia Barat sering mengambil elemen-elemen
tertentu daripada sains Islam dan kemudiannya diolah semula dan dicorakkan
mengikut ‘worldview’ .
Barat
yang bersifat sekular dan mekanistik. Menurut Gamal (2003), Ibnu Khaldun
contohnya pernah terlebih dahulu menyentuh tentang beberapa jenis kecerdasan
iaitu alaql at-Tamyizi (discerning intellectual), al-aql at-Tajribi
(experimental intellectual) dan al-aql an-Nazari (speculative intellectual).
Al-Aql at-Tamyizi ialah akal yang dapat merasai benda-benda yang berada di luar
daripada diri seseorang itu serta ciri-ciri benda tersebut sehingga seseorang
itu mampu pula mengambil sesuatu yang manfaat atau menghindari.
Pada satu
pihak banyak ciri-ciri manusia dipengaruhi oleh keturunan. Contohnya warna mata
anda dipengaruhi oleh keturunan (lebih kurang 90 peratus). Dengan itu, kita
boleh katakan bahawa sebahagian besarnya dipengaruhi ileh keturunan
berbandingan dengan faktor persekitaran. Namun begitu ketinggian juga boleh
dipengaruhi oleh pemakanan, hormon-hormon pertumbuhan dan intervensi
persekitaran yang lain. Ciri-ciri yang lain seperti pembawaan dan perasaan malu
adalah sangat dipengaruhi oleh perwarisan.
Pemupukan (persekitaran) di mana seseorang individu itu membesar dan berkembang adalah memainkan peranan yang penting dalam membentuk diri dan tingkah laku seseorang individu itu. Contohnya dari mula lahir sehingga berumur 8 tahun, persekitaran sangat penting. Banyak faktor-faktor persekitaran memainkan peranan penting dalam perkembangan awal kanak-kanak termasuk pemakanan, kualiti persekitaran, rangsangan otak hubungan kasih sayang dengan keluarga atau ibu bapa dan peluang-peluang pembelajaran. Keluarga, sekolah, masyarakat dan rakan sebaya juga memberi kesan kepada perkembangan (Morrison , 2001) menyatakan faktor semula jadi dan pemupukan adalah sama penting untuk pertumbuhan dan perkembangan yang normal. Interaksi di antara kedua-dua faktor ini telah menjadikan manusia seperti diri kita pada hari ini (Morrison,m.s:193- 195).
Pemupukan (persekitaran) di mana seseorang individu itu membesar dan berkembang adalah memainkan peranan yang penting dalam membentuk diri dan tingkah laku seseorang individu itu. Contohnya dari mula lahir sehingga berumur 8 tahun, persekitaran sangat penting. Banyak faktor-faktor persekitaran memainkan peranan penting dalam perkembangan awal kanak-kanak termasuk pemakanan, kualiti persekitaran, rangsangan otak hubungan kasih sayang dengan keluarga atau ibu bapa dan peluang-peluang pembelajaran. Keluarga, sekolah, masyarakat dan rakan sebaya juga memberi kesan kepada perkembangan (Morrison , 2001) menyatakan faktor semula jadi dan pemupukan adalah sama penting untuk pertumbuhan dan perkembangan yang normal. Interaksi di antara kedua-dua faktor ini telah menjadikan manusia seperti diri kita pada hari ini (Morrison,m.s:193- 195).
PANDANGAN TOKOH-TOKOH PENDIDIKAN AWAL
KANAK-KANAK BERKAITAN KECERDASAN SEMULAJADI
DAN PENDIDIKAN.
Terdapat pelbagai falsafah dan pandangan dari tokoh-tokoh bagi mengendalikan pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak pada peringkat awal. Tokoh-tokoh pengasas pendidikan awal kanak-kanak adalah terdiri daripada;
1. Imam Al-Ghazali
2. Ibnu Khaldun
3. Johann Heinrich Pestalozzi
4. Friedrich Froebel
5. Maria Montessori
IMAM Al-GHAZALI
Dilahirkan pada 450 Hijrah bersamaan 1058 Masehi di sebuah kampung bernama Ghazalah Daulayah Qursan di Negeri Parsi. Nama sebenarnya ialah Muhammad bin Muhammad bin Muhammad bin Ahmad Al-Ghazali. Tahun 484 Hijrah beliau dilantik sebagai Naib Canselor Universiti dan pensyarah di Universiti Pengajian Tinggi Nizamiah. Pada tahun 489 hijrah, beliau meletak jawatan dan pergi ke Syria dan ke Mekah. Kitab beliau yang termashur ialah Ihya Ulumuddin.
Pandangan / Idea-idea beliau
Seorang kanak-kanak harus dididik sejak lahir. Seorang bayi jangan diberikan kepada orang lain menjaganya kecuali perempuan yang kuat agama dan mulia tingkah lakunya.Didik kanak-kanak dengan pelajaran agama, adab sopan, adab makan minum, mencuci badan, berwuduk dan bersembahyang.Didik kanak-kanak supaya memperolehi tingkah laku yang mulia, merendah diri, tidak berbohong, bersederhana dalam perlakuan, tidak boleh berkawan dengan orang jahat dan tidak berbangga.Bersikap tegas dengan kanak-kanak, jangan biasakan mereka bersenang-senang, jangan berseronok atau bermanja-manja apabila bergaul dengan mereka.Selain itu tidak boleh keterlaluan bila mendenda kanak-kanak. Jangan mencemuh dan menimbulkan kebencian mereka.
Terdapat pelbagai falsafah dan pandangan dari tokoh-tokoh bagi mengendalikan pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak pada peringkat awal. Tokoh-tokoh pengasas pendidikan awal kanak-kanak adalah terdiri daripada;
1. Imam Al-Ghazali
2. Ibnu Khaldun
3. Johann Heinrich Pestalozzi
4. Friedrich Froebel
5. Maria Montessori
IMAM Al-GHAZALI
Dilahirkan pada 450 Hijrah bersamaan 1058 Masehi di sebuah kampung bernama Ghazalah Daulayah Qursan di Negeri Parsi. Nama sebenarnya ialah Muhammad bin Muhammad bin Muhammad bin Ahmad Al-Ghazali. Tahun 484 Hijrah beliau dilantik sebagai Naib Canselor Universiti dan pensyarah di Universiti Pengajian Tinggi Nizamiah. Pada tahun 489 hijrah, beliau meletak jawatan dan pergi ke Syria dan ke Mekah. Kitab beliau yang termashur ialah Ihya Ulumuddin.
Pandangan / Idea-idea beliau
Seorang kanak-kanak harus dididik sejak lahir. Seorang bayi jangan diberikan kepada orang lain menjaganya kecuali perempuan yang kuat agama dan mulia tingkah lakunya.Didik kanak-kanak dengan pelajaran agama, adab sopan, adab makan minum, mencuci badan, berwuduk dan bersembahyang.Didik kanak-kanak supaya memperolehi tingkah laku yang mulia, merendah diri, tidak berbohong, bersederhana dalam perlakuan, tidak boleh berkawan dengan orang jahat dan tidak berbangga.Bersikap tegas dengan kanak-kanak, jangan biasakan mereka bersenang-senang, jangan berseronok atau bermanja-manja apabila bergaul dengan mereka.Selain itu tidak boleh keterlaluan bila mendenda kanak-kanak. Jangan mencemuh dan menimbulkan kebencian mereka.
Malah perlu memperelokkan fitrah dan membentuk naluri mereka. Kanak-kanak
harus disuruh bermain kerana main pada kanak-kanak dapat:
- Membantu perkembangan fizikal serta menguatkan otok mereka.
- Sifat semulajadi kanak-kanak memang suka bermain.
- Dapat menggembirakan mereka serta memberi kerehatan selepas penat belajar.
- Membantu perkembangan fizikal serta menguatkan otok mereka.
- Sifat semulajadi kanak-kanak memang suka bermain.
- Dapat menggembirakan mereka serta memberi kerehatan selepas penat belajar.
Nasihat beliau kepada guru supaya:
- Mengajar mengikut kemampuan kanak-kanak.
- Memperbaiki perlakuan dengan mesra bukan dengan cara menempelak mereka.
- Guru tidak perlu mengharapkan ganjaran tetapi perlu menunjukkan model tingkah laku yang baik.
IBNU KHALDUN
Ibnu Khaldun merupakan seorang pemikir Islam yang terakhir pada zaman pertengahan telah menasihatkan ibu bapa dan golongan pendidik.Beliau banyak memperkatakan mengenai persediaan untuk belajar, pemerhatian, motivasi, berusaha, pengukuhan, perbezaan individu dan latihan.
Pendapat beliau pada peringkat permulaan.Kanak-kanak jangan di ajar dengan perkara-perkara yang susah.Belajar daripada mudah kepada yang lebih susah secara:
- Berperingkat-peringkat
- Mengadakan latih tubi
- Menggunakan benda-benda maujud
- Menggunakan bahan-bahan bantu mengajar
Ibnu Khaldun merupakan seorang pemikir Islam yang terakhir pada zaman pertengahan telah menasihatkan ibu bapa dan golongan pendidik.Beliau banyak memperkatakan mengenai persediaan untuk belajar, pemerhatian, motivasi, berusaha, pengukuhan, perbezaan individu dan latihan.
Pendapat beliau pada peringkat permulaan.Kanak-kanak jangan di ajar dengan perkara-perkara yang susah.Belajar daripada mudah kepada yang lebih susah secara:
- Berperingkat-peringkat
- Mengadakan latih tubi
- Menggunakan benda-benda maujud
- Menggunakan bahan-bahan bantu mengajar
Kanak-kanak jangan dibebankan dengan perkara-perkara yang diluar kemampuan mereka. Ini boleh menyebabkan mereka:Tidak mahu belajar dan mencerca pengajaran yang diberi .Beliau mencadangkan kanak-kanak di peringkat prasekolah hendaklah diberi contoh-contoh yang konkrit yang boleh difahami melalui pancaindera mereka.
Ibnu Khaldun juga menyarankan pembacaan Al-Quran harus diajar sebelum menghafalnya. Apabila sampai umur tertentu dan sesuai dengan daya pemikiran barulah diajar tafsir, hukum dan lain-lain.Jadual pembelajaran harus disusun dengan baik supaya kanak-kanak dapat memahami apa yang disampaikan.Kanak-kanak harus dibentuk dengan penuh kasih sayang, lemah lembut dan bertimbang rasa bukannya dengan cara kekerasan kerana ini boleh menyebabkan mereka menjadi pemalas, pembohong, berlagak untuk menyembunyikan yang sebenar, membuat tipu helah dan tidak berperikemanusiaan.Masa belajar jangan terlalu panjang kerana boleh menyebabkan lupa, sebaliknya dalam waktu yang pendek serta cara yang betul bagi mendapat hasil pembelajaran yang baik.
Bahasa adalah asas kepada semua kanak-kanak semasa pembelajaran. Mulailah dengan menulis dan membaca, kemudian kaitkan dengan makna.Pendekatan Ibnu Khaldun merupakan contoh pendekatan yang baik dalam membentuk peribadi kanak-kanak.
JOHANN HEINRICH PESTALOZZI (1746 – 1827)
Beliau dilahirkan di Zurich, Swizerland. Beliau membuka sebuah sekolah di ladangnya dikenali dengan nama “Neohof” pada tahun 1774. Di sekolah itu diintegrasikan kehidupan di rumah, pendidikan vokasional dan pendidikan untuk bacaan dan tulisan.
Berikut merupakan idea-idea beliau mengenai pendidikan:
-Anak-anak perlu dibimbing secara perlahan-lahan berdasarkan potensi yang ada padanya. Bimbingan itu perlu bermula daripada pengalaman deria kepada idea yang abstrak.
-Percaya bahawa pendidikan adalah diasaskan kepada pengalaman-pengalaman deria. Melalui pengalaman itu kanak-kanak tersebut boleh mencapai potensi mereka yang semulajadi.
-Beliau percaya pengajaran boleh dibentuk berdasarkan objek. Oleh itu, pembelajaran konsep hendaklah dengan melalui manipulatif seperti membilang, mengukur, merasa dan menyentuh.
-Guru yang baik ialah guru yang mengajar kanak-kanak bukan mengajar mata pelajaran.
-Beliau juga percaya kepada kumpulan pelbagai umur. (multiage grouping).
-Beliau yakin bahawa ibu adalah orang yang terbaik untuk mengajar anaknya.
4.4 FRIEDRICH FROEBEL (1782 – 1852)
Seorang tokoh pendidikan dari Jerman. Beliau digelar sebagai “Bapa Tadika”. Pada tahun 1837, beliau menubuh sekolah taman kanak-kanak yang dinamakan “Kindergarten”. Beliau adalah seorang yang kuat beragama dan menganggap manusia secara semulajadinya adalah baik dan dunia adalah tempat bekerja dan manifestasi terhadap Tuhan.
Menurut beliau “kanak-kanak umpama biji benih, ibu bapa dan pendidik umpama tukang kebun, kindergarten pula ialah taman untuk kanak-kanak. Oleh itu kanak-kanak perlu belajar dalam persekitaran yang terancang dan kanak-kanak berkembang melalui main”
Antara idea-idea Froebel ialah:
Taman kanak-kanak perlulah dipenuhi dengan keindahan untuk menarik perhatian kanak-kanak. Sekurang-kurangnya ia dicat dengan warna yang terang, mempunyai bilik yang senang dimasuki cahaya, dipenuhi dengan taman-taman, binatang dan gambar-gambar.
Dilengkapi dengan kerusi meja yang sesuai untuk kanak-kanak. Keadaan bilik janganlah sempit kerana menyusahkan perjalanan aktiviti.Kelas prasekolah perlu dipenuhi dengan pemandangan, bunyi-bunyian dan objek-objek untuk kanak-kanak yang mempunyai bentuk yang mudah, saiz dan warna.
Suasana di taman kanak-kanak hendaklah dapat mengawal kanak-kanak daripada pengaruh jahat yang terdapat dalam masyarakat dan bahaya alam semulajadi. Di taman kanak-kanak perlu dipupuk dengan perkembangan mental, fizikal dan sosial kanak-kanak. Taman kanak-kanak merupakan satu pendekatan terhadap latihan kanak-kanak. Pendidikan merupakan pembinaan watak atau peribadi kanak-kanak. Ia hendaklah berdasarkan kepada keperluan dan keupayaan kanak-kanak.
Menurut beliau, kanak-kanak
mempelajari sesuatu melalui perbuatan. Ia
perlu diberi kebebasan. Beliau menekankan kaedah bermain kepada kanak-kanak dan
belajar melalui membuat. Beliau mencadangkan dalam mendidik kanak-kanak perlu
menggunakan objek supaya menimbulkan minat dalam pembelajarannya. Beliau
menekankan disiplin diri terhadap kanak-kanak dan motivasi dalaman adalah
penting bagi kanak-kanak. Pembelajaran bukanlah sesuatu yang terpisah dan ia
saling berkaitan antara satu sama lain.
MARIA MONTESSORI (1870 – 1952)
Merupakan tokoh pendidikan di Rome. Berpengalaman mendidik kanak-kanak yang terencat akal. Pada tahun 1899, beliau menubuhkan sekolah kanak-kanak cacat di Rome. Montessori menyokong Froebel dalam pendapat membenarkan kanak-kanak belajar melalui aktiviti bermain. Beliau mengutamakan latihan daya penglihatan, pendengaran dan sentuhan yang bertujuan bagi membolehkan kanak-kanak mendapat pengalaman dan latihan menggunakan deria dengan cekap. Beliau juga berpendapat dalam mendidik kanak-kanak ia mestilah menghormati kanak-kanak dan haknya. Oleh itu, persekitaran yang terancang, kemahiran hidup, disiplin diri dan arahan adalah prinsip penting dalam pendidikan kanak-kanak.Menurut beliau, pendidikan adalah untuk menolong kanak-kanak membentuk serta membantu perkembangan intelek, fizikal, sosial, emosi dan rohani.
Montessori mengemukakan beberapa konsep asas dalam pembentukan kurikulum kanak-kanak pada peringkat awal. Antaranya adalah konsep berikut;
a. Minda yang mudah menyerap
Menurut Montessori, minda kanak-kanak mudah menyerap sesuatu maklumat yang diterima melalui deria mereka, sebelum mereka bersedia untuk diajarkan konsep tersebut. Seorang kanak-kanak mula menyerap kejadian yang berlaku disekelilingnya dan menyusun pengalaman ini daripada saat kelahiran lagi.
Merupakan tokoh pendidikan di Rome. Berpengalaman mendidik kanak-kanak yang terencat akal. Pada tahun 1899, beliau menubuhkan sekolah kanak-kanak cacat di Rome. Montessori menyokong Froebel dalam pendapat membenarkan kanak-kanak belajar melalui aktiviti bermain. Beliau mengutamakan latihan daya penglihatan, pendengaran dan sentuhan yang bertujuan bagi membolehkan kanak-kanak mendapat pengalaman dan latihan menggunakan deria dengan cekap. Beliau juga berpendapat dalam mendidik kanak-kanak ia mestilah menghormati kanak-kanak dan haknya. Oleh itu, persekitaran yang terancang, kemahiran hidup, disiplin diri dan arahan adalah prinsip penting dalam pendidikan kanak-kanak.Menurut beliau, pendidikan adalah untuk menolong kanak-kanak membentuk serta membantu perkembangan intelek, fizikal, sosial, emosi dan rohani.
Montessori mengemukakan beberapa konsep asas dalam pembentukan kurikulum kanak-kanak pada peringkat awal. Antaranya adalah konsep berikut;
a. Minda yang mudah menyerap
Menurut Montessori, minda kanak-kanak mudah menyerap sesuatu maklumat yang diterima melalui deria mereka, sebelum mereka bersedia untuk diajarkan konsep tersebut. Seorang kanak-kanak mula menyerap kejadian yang berlaku disekelilingnya dan menyusun pengalaman ini daripada saat kelahiran lagi.
b. Persekitaran yang tersedia
Persekitaran yang menggalakkan perkembangan kanak-kanak adalah persekitaran yang lengkap dengan pelbagai bahan yang akan menyokong pembentukan konsep dan pengetahuan kanak-kanak apabila kanak-kanak memerlukannya. Peranan guru adalah menunjuk ajar cara menggunakan bahan pembelajaran tersebut pada masa yang sesuai.
Persekitaran yang menggalakkan perkembangan kanak-kanak adalah persekitaran yang lengkap dengan pelbagai bahan yang akan menyokong pembentukan konsep dan pengetahuan kanak-kanak apabila kanak-kanak memerlukannya. Peranan guru adalah menunjuk ajar cara menggunakan bahan pembelajaran tersebut pada masa yang sesuai.
c. Didikan diri
Kanak-kanak mampu menjelaskan persepsi mereka dan menyusun pengalaman melalui aktiviti yang sesuai, apabila persekitaran mereka disusun secara lengkap dengan pelbagai bahan pembelajaran yang menarik. Kanak-kanak berkebolehan menyusun pengetahuan mereka apabila mereka terlibat dalam sesuatu aktiviti pembelajaran. Guru tidak perlu mengajar kanak-kanak secara formal. Guru hanya menunjuk ajar perlu mengajar kanak-kanak secara formal. Guru hanya menunjuk ajar dan membimbing mereka dalam pemilihan bahan dan aktiviti.
d. Bahan pembelajaran
Guru hanya menunjuk ajar cara yang “betul” bagaimana menggunakan bahan tersebut selepas kanak-kanak memilih aktiviti pembelajarannya secara bebas dan sukarela. Mengikut Montessori, matlamat kurikulum pada peringkat awal adalah bagi memajukan diri kanak-kanak daripada segi; penumpuan perhatian; kemahiran mmerhati dan meneliti; kesedaran berkenaan susunan dan peraturan; keseimbangan pergerakan; kesedaran persepsi dan kemahiran praktikal; konsep matematik; kemahiran bahasa; kemahiran menulis dan membaca; kebiasaan dengan seni kreatif; pemahaman berkenaan alam semulajadi; pengalaman dan pemahaman berkenaan sains social; pengalaman menggunakan kemahiran berfikir secara kritis melalui pengalaman menyelesaikan sesuatu masalah.
e.Tempoh sensitif
Tempoh sensitif adalah tempoh yang paling sesuai untuk kanak-kanak menguasai sesuatu kemahiran. Tempoh tersebut dapat dikesan apabila kanak-kanak menunjukkan kesediaan dan minat bagi mempelajari sesuatu kemahiran dengan sentiasa menanya soalan dan sentiasa tertarik bagi memerhati dan menyentuh sesuatu bahan pembelajaran.
Menurut falsafah Montessori; Ibu bapa patut diberi latihan dalam perkembangan kanak-kanak dan cara menggunakan pengetahuan ini dalam membimbing anak mereka.Terdapat tempoh sensitif yang merupakan masa paling sesuai bagi kanak-kanak menerima maklumat dan konsep tertentu. Tempoh sensitive ini berbeza mengikut kadar perkembangan seseorang kanak-kanak.
Kanak-kanak mampu melatih diri sendiri, dengan bimbingan yang minimum daripada orang dewasa.Kanak-kanak yang biasa berdikari dalam proses pembelajaran akan terus belajar secara demikian apabila dewasa kelak.Maklumat yang diterima melalui deria adalah maklumat asas dalam semua jenis pembelajaran.Bahan pembelajaran yang dibentukkan oleh Montessori melatihkan kanak-kanak berdikari dalam mengurus diri dan persekitarannya melalui pengalaman sebenar dan kegunaan bahan manipulatif dan “betul diri”.
Guru akan meningkat pengetahuan mereka melalui pengalaman dengan kanak-kanak.
Kanak-kanak memerlukan persekitaran dan alat pembelajaran yang tersusun dan bersaiz kanak-kanak.Guru perlu menyediakan persekitaran yang lengkap bagi membantu kanak-kanak belajar secara bebas.Peranan guru hanya membantu kanak-kanak, bukan memaksa ataupun menentu arah pembelajaran mereka.
KESIMPULAN
Sebagai
kesimpulan, pendidikan
memain peranan penting untuk mencapai hidup yang berkualiti kerana pendidikan merupakan
antara petunjuk terpenting dalam kualiti hidup manusia. Pendidikan mempunyai
hubungan rapat dengan ilmu, dan ilmu dikenalpasti sebagai faktor 'hasil'.
Pendidikan
membantu individu membina keyakinan diri untuk berhadapan dengan dunianya,
menikmati kemudahan yang ada dipersekitarannya, serta memahami diri sendiri.
Pendidikan
juga bertindak sebagai pemangkin kesejahteraan hidup dengan cara memimpin
individu ke arah sumber-sumber ekonomi yang mantap, keupayaan kawalan diri, dan
kestabilan hubungan sosial.
Selain
itu, bakat juga merupakan elemen penting dalam mencapai kejayaan, melalui bakat
seseorang individu akan lebih berkeyakinan dan bersedia. Malahan melalui bakat
juga , kita akan lebih cepat dalam mengetahui kelebihan kita sesuatu bidang.
Kadangkala sesuatu kejayaan seseorang adalah bergantung bakat yang diwarisi
oleh kekeluarga, contohnya dalam bidang perniagaan. Namun begitu gabungan
pendidikan dan bakat, akan menyebabkan seseorang mencapai kejayaan yang lebih
baik dan lebih cepat.
RUJUKAN
Hapshah Md Yusof, Sapora Sipon. (2008) .Pengantar Kaunseling Individu. Arah
Publication.
Morrison,
G.S. (1995). Early childhood education today. Prentice Hall.Inc.
Patricia H Miller (1996), Theories of development psychology. W.H. Freeman and
Company N.Y.
Pusat Perkembangan Kurikulum (1998) Kurikulum pendidikan prasekolah Malaysia. PPK.
Patricia H Miller (1996), Theories of development psychology. W.H. Freeman and
Company N.Y.
Pusat Perkembangan Kurikulum (1998) Kurikulum pendidikan prasekolah Malaysia. PPK.
Ruhaya
Hussin, Sapora Sipon. (2010) . Teori
Kaunseling dan Psikoterapi Edisi Kedua.Universiti Sains Malaysia, Negeri
Sembilan.
Rohaty Mohd. Majzub , Abu Bakar Nordin, (1989). Pendidikan prasekolah, Petaling jaya: Fajar Bakti.
Rohaya Hj. Yahya (1996). Kaedah Montessori. Kuala Lumpur: Utusan & Distributors Sdn.